مرکز خدمات دانشجویی آلمان، وزارت آموزش و پژوهش آلمان (BMBF) و مرکز پژوهش دانشگاهی و علمی آلمان (DZHW) روز جمعه ۱۰ ژانویه (۲۰ دی) در برلین گزارش ویژه‌ای را در مورد وضع اجتماعی و اقتصادی دانشجویان خارجی ارائه دادند.

این گزارش بر اساس تحقیقی بود که مرکز پژوهش دانشگاهی و علمی آلمان به خواست وزارت آموزش و پژوهش آلمان در تابستان سال ۲۰۱۲ آغاز کرد و برای انجام آن پرسش‌هایی را با دانشجویانی مطرح کرد که از کشورهای دیگر برای تحصیل به آلمان آمده بودند.

بر اساس تحقیق مرکز پژوهش دانشگاهی و علمی آلمان ۶۱ درصد از دانشجویان خارجی گفته‌اند که تحصیل در آلمان را به درس خواندن در کشورهای دیگر ترجیح می‌دهند. چهار سال پیش (۲۰۰۹) فقط برای ۴۷ درصد دانشجویان خارجی آلمان انتخاب اول بوده است.

۹۸۵ دانشجوی خارجی از ۱۷۲ دانشگاه آلمان در این تحقیق شرکت داشته و به سوالات پرسش‌نامه ‌پاسخ داده‌اند. ۱۸ نفر از این دانشجویان ایرانی بوده‌اند.

درآمد خارجی‌ها کم‌تر است

طبق آمارها متوسط درآمد ماهانه دانشجویان خارجی در آلمان ۷۴۹ یورو است. ۵۳ درصد دانشجویان از خانواده ‌خود حمایت مالی دریافت می‌کنند. ۵۲ درصد کار می‌کنند و ۲۳ درصد بورس تحصیلی دریافت می‌کنند. دانشجویان خارجی در مقایسه با همکلاس‌های آلمانی خود ماهانه ۱۱۵ یورو کمتر در اختیار دارند.

یکی از یافته‌های قابل توجه این تحقیق این است که هر چه کشور زادگاه دانشجویان ثروتمندتر باشد٬ تعداد دانشجویانی که بورس تحصیلی (چه دولتی و چه غیر دولتی) دریافت می‌کنند بیشتر است. ایران در این تحقیق به عنوان کشوری با در‌آمد متوسط رو به بالا به شمار می‌آید. ۲۰ درصد از دانشجویان اهل کشورهای با درآمد متوسط رو به بالا بورس می‌گیرند.

مشکلات دانشجویان خارجی

حدود ۴۰ درصد از پاسخ‌دهندگان دوست شدن با دانشجویان آلمانی را “خیلی سخت” می‌دانند. مسائل مهم دیگر سردرآوردن از سیستم اداری آلمان و همچنین تأمین مخارج زندگی است. بزرگ‌ترین مشکلی که دانشجویان خارجی از آن نام برده‌اند پیدا کردن مسکن است؛ مشکلی که ۴۲ درصد از آن‌ها با آن دست و پنجه نرم می‌کنند.

از این لحاظ وضع آن‌ها با وضع دانشجویان آلمانی فرق چندانی ندارد. در دسامبر سال ۲۰۱۳ رئیس مرکز خدماتی دانشجویان٬ “دیتر تیمرمان”٬ خواهان ساخت مسکن با قیمت مناسب برای ۴۵هزار دانشجوی دیگر در این کشور شد. وی می‌گوید: «تعداد دانشجویان در چند سال گذشته به سرعت رو به افزایش بوده است.»

طبق اسناد اداره سراسری آمار آلمان در سال ۲۰۰۹ حدود ۲ میلیون دانشجو در دانشگاه های این کشور نام نویسی کرده بودند. تا به امروز تعداد دانشجویان به حدود ۲ میلیون و نیم رسیده است. حدود ۲۷۰هزار یا به عبارتی دیگر ۱۱ درصد از این دانشجویان خارجی‌اند٬ که ۴هزار نفر از آن‌ها ایرانی هستند.

نفع آلمان در حضور دانشجویان غیرآلمانی است

“یوهانا وانکا”٬ وزیر آموزش آلمان می‌گوید: «دانشجویان خارجی از هر لحاظ باعث اغنای دانشگاه‌ها و تمام کشور ما شده‌اند.»

دانشجویان آسیایی (۳۱ درصد) و آمریکایی (شمالی و جنوبی ۱۱ درصد) از مهمترین گروه‌های شرکت‌کننده در این تحقیق بودند. ۴۹ درصد دیگری که از سایر کشورهای اروپایی به آلمان می‌آیند در این تحقیق به شمار نیامده‌اند.